Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI – Artificial General Intelligence) là một dạng trí tuệ nhân tạo có khả năng hiểu, học và thực hiện mọi nhiệm vụ trí tuệ mà con người có thể làm – không chỉ giới hạn ở một lĩnh vực cụ thể như các hệ thống AI hiện nay.
Trí tuệ nhân tạo tổng quát AGI là gì?
Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) là lĩnh vực nghiên cứu AI nhằm tạo ra phần mềm có trí thông minh giống con người và có khả năng tự học. Mục đích là để phần mềm có thể thực hiện các nhiệm vụ mà nó không nhất thiết phải được đào tạo hoặc phát triển.
Các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) hiện tại đều hoạt động trong một tập hợp các thông số đã xác định trước, một lĩnh vực cụ thể, gọi là các AI hẹp hay AI yếu (ANI). Ví dụ: các mô hình AI được đào tạo về nhận dạng và tạo hình ảnh không thể lập trình, hoặc sáng tác nhạc…
AGI Trí tuệ nhân tạo tổng quát hay AI mạnh, là một mục tiêu theo đuổi lý thuyết để phát triển các hệ thống AI có khả năng tự kiểm soát tự chủ, mức độ hiểu biết hợp lý về bản thân và khả năng học các kỹ năng mới. Nó có thể giải quyết các vấn đề phức tạp trong các hoàn cảnh và bối cảnh không được dạy cho nó tại thời điểm được tạo. AGI với khả năng của con người vẫn là một khái niệm lý thuyết và mục tiêu nghiên cứu.
Ví dụ đơn giản để phân biệt, AI hiện tại giống như máy tính bỏ túi – tính toán giỏi nhưng chỉ làm đúng một việc. AGI giống như một con người thông minh – có thể học toán, vẽ tranh, thảo luận triết học, hiểu tâm trạng người khác…
Một số nhà khoa học máy tính tin rằng AGI là một chương trình máy tính giả định có khả năng hiểu và nhận thức của con người. Các hệ thống AI có thể học cách xử lý những nhiệm vụ không quen thuộc mà không cần đào tạo thêm về các lý thuyết như vậy. Ngoài ra, các hệ thống AI mà chúng ta sử dụng ngày nay yêu cầu đào tạo đáng kể trước khi chúng có thể xử lý các nhiệm vụ liên quan trong cùng một miền. Ví dụ: bạn phải tinh chỉnh mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được đào tạo trước với các tập dữ liệu y tế trước khi nó có thể hoạt động nhất quán như một chatbot y tế.
Xem thêm YANN LECUN ĐÃ ĐÚNG? KHÔNG CÓ AGI NẾU KHÔNG CÓ WORLD MODEL
Sự khác biệt giữa trí tuệ nhân tạo hiện nay và trí tuệ nhân tạo tổng quát là gì?
Trong nhiều thập kỷ, các nhà nghiên cứu AI đã lập ra một số cột mốc giúp nâng cao đáng kể trí tuệ máy móc – thậm chí đến mức độ bắt chước trí thông minh của con người trong các nhiệm vụ cụ thể. Ví dụ: các trình tóm tắt AI sử dụng mô hình máy học (ML) để trích xuất các điểm quan trọng từ tài liệu và tạo ra một bản tóm tắt dễ hiểu. Do đó, AI là một ngành khoa học máy tính cho phép phần mềm giải quyết các nhiệm vụ mới lạ và khó khăn với hiệu suất ở cấp độ con người.
Ngược lại, một hệ thống AGI có thể giải quyết các vấn đề trong các miền khác nhau, giống như con người, mà không cần can thiệp thủ công. Thay vì bị giới hạn trong một phạm vi cụ thể, AGI có thể tự học và giải quyết các vấn đề mà nó chưa bao giờ được đào tạo. Do đó, AGI là một đại diện lý thuyết của một trí tuệ nhân tạo hoàn chỉnh giải quyết các nhiệm vụ phức tạp với khả năng nhận thức tổng quát của con người.
| Đặc điểm | AI hiện tại (hẹp) | AGI (tổng quát) |
|---|---|---|
| Phạm vi năng lực | Giải quyết một nhiệm vụ cụ thể (ví dụ: nhận diện hình ảnh, dịch ngôn ngữ) | Có khả năng giải quyết mọi vấn đề trí tuệ như con người |
| Khả năng thích nghi | Kém linh hoạt, phải huấn luyện lại khi thay đổi nhiệm vụ | Tự học, tự thích nghi linh hoạt như con người |
| Tư duy và lý luận | Rất hạn chế hoặc không có | Có khả năng suy luận logic, sáng tạo, tư duy trừu tượng |
| Tự nhận thức | Không có | (Có thể) có khả năng tự nhận thức bản thân và thế giới xung quanh |
Đặc điểm chính của AGI
- Tư duy linh hoạt: Có thể học một nhiệm vụ mới mà không cần huấn luyện lại hoàn toàn.
- Khả năng tổng hợp kiến thức: Hiểu và kết hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực.
- Hiểu ngữ cảnh sâu: Có thể hiểu ngôn ngữ, hình ảnh, hành vi, cảm xúc… ở mức độ gần với con người.
- Tự động học hỏi: Không cần con người can thiệp nhiều vào quá trình học.
AGI đã tồn tại chưa?
Chưa. Dù các hệ thống AI như ChatGPT rất tiên tiến, chúng vẫn là AI hẹp, chưa đạt đến mức hiểu biết và linh hoạt như trí tuệ người thật. Việc phát triển AGI đang là mục tiêu dài hạn của nhiều tổ chức, bao gồm OpenAI, Google DeepMind, Meta, Anthropic…
